Het kabinet wil extra banen creëren door de belasting te verlagen, maar een simpele lastenverlichting zet nauwelijks extra mensen aan het werk. Dat stelt het Centraal Planbureau in een rapport dat zaterdag werd uitgebracht. Wat wel werkt: het verlagen van uitkeringen.

Het kabinet kondigde op Prinsjesdag aan dat er zo’n 15 miljard euro aan lastenverlichting moet komen. Daarmee zouden 100.000 extra banen gecreëerd worden. Ook zou het belastingstelsel simpeler worden gemaakt. Welke hervormingen het kabinet precies door wil voeren, is nog niet uitgewerkt.

Onderzoekers van het CPB stelden in aanloop naar deze hervormingen een rapport op waarin de gevolgen van mogelijke maatregelen worden doorgenomen. In het rapport wordt gewaarschuwd dat het verlagen van de huidige belastingschijven nauwelijks mensen aan het werk zal krijgen. De maatregel is te breed: iedereen reageert verschillend op dergelijke maatregelen. Om werkzoekenden dus aan het werk te krijgen, moeten specifiekere maatregelen worden genomen.

Vlaktaks

Een vlaktaks, een belastingstelsel waarin één belastingtarief wordt gehanteerd, kan zelfs negatieve gevolgen hebben. Als een tarief van 39,7 procent wordt aangehouden, kan dat meer mensen aan het werk krijgen als er geen rekening wordt gehouden met de inkomensgelijkheid. Maar dan gaan de werknemers die het minste verdienen er flink op achteruit, omdat ze meer belasting moeten betalen.

Als zij een toeslag krijgen om de inkomensgelijkheid op peil te houden, gaan er minder mensen aan de slag. Dat komt omdat de toeslag betaald moet worden met een hoger belastingtarief; het CPB gaat uit van 45,3 procent. Bij dat tarief gaan veel mensen er nauwelijks op vooruit als ze meer gaan werken.

Uitkeringen verlagen

De onderzoekers raden daarom aan om te bekijken hoe werken financieel aantrekkelijker kan worden gemaakt, door bijvoorbeeld de uitkeringen te verlagen. Vooral jonge moeders met kinderen zouden vatbaar zijn voor fiscale prikkels. Als bijvoorbeeld het kindgebonden budget wordt verlaagd, zijn zij snel geneigd aan het werk te gaan.

Zulke maatregelen hebben wel negatieve gevolgen, waarschuwt het CPB. Als de uitkeringen worden verlaagd, zal de inkomensongelijkheid worden vergroot.

Het CPB waarschuwt daarnaast ook geen wonderen te verwachten. De arbeidsparticipatie is de laatste jaren flink gestegen, waardoor het moeilijker is om nog meer mensen aan het werk te krijgen. Het huidige stelsel houdt daarnaast al rekening met

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl